Adana’da 26 Eylül 1930 tarihinde “Ahali Cumhuriyet Fırkası” adıyla bir parti kurulur. Partinin kurucuları arasında yazar Orhan Kemal‘in babası Abdülkadir Kemali (Öğütçü) de vardır. Abdülkadir Bey aynı zamanda partinin genel başkanlığını yapmıştır.
26 Eylül 1930’da kurulan “Ahali Cumhuriyet Fırkası”nin kurucuları arasında ünlü yazarımız Orhan Kemal (Mehmet Raşit Öğütçü)’in babası Abdülkadir Kemali (Öğütçü) de yer almıştır. Partinin diğer kurucuları; Ali Vehbi, Bekir Sıtkı, Mustafa Ziya, Çiftçi Hasan ve Yedek Subay Ali‘dir. Partinin genel başkanı olan Abdülkadir Kemali (Öğütçü)’dir.
Cumhuriyet döneminin TBMM dışında kurulmuş ilk yasal muhalefet partisi olan Ahali Cumhuriyet Fırkası 21 Aralık 1930’da kapatılmıştır.
Abdülkadir Kemali (Öğütçü) Bey kimdir?
10 Ağustos 1889’da doğan Abdülkadir Kemali (Öğütçü) Bey hayatı boyunca siyasetin içinde yer alan bir isim olmuştur. İttihatçı da olmuştur, sisteme muhalif de.
25 Kasım 1920 tarihinde Adana Pozantı’da İstiklal Mahkemesi Başkanlığı yapmıştır.
1923’te milletvekilliği sona eren Abdülkadir Kemali Bey, Adana’da serbest avukatlık yapmıştır.
24 Eylül 1930 tarihinde Ahali Cumhuriyet Fırkası kuruluşuna önderlik etmiş, Ahali adlı bir de gazete çıkarmıştır. Abdülkadir Kemali Bey, sisteme muhalefet etmiştir.
Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılmasından sonra, Ankara İstiklal Mahkemesi tarafından kendisinden “Bir daha muhalefet etmeyeceği”ne ilişkin bir senetin alındığı belirtilmiştir. Ahali gazetesi de kapatılmıştır.
Tutuklanacağını öğrenmesi üzerine 17 Aralık 1930 tarihinde Türkiye’den ayrıldığı belirtilmiştir.
Abdülkadir Kemali Bey, 8,5 yıl boyunca sırasıyla Beyrut, Şam, Halep, Kudüs’te yaşamıştır.
Dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün yurtdışında bulunan muhalif isimlerin yeniden yurda dönmesine izin vermesi sonucunda o da 1939 yılında Türkiye’ye dönmüştür. Yargıçlık, avukatlık gibi görevlerde bulunan Abdülkadir Kemali Bey, 21 Temmuz 1949 tarihinde Ankara’da vefat etmiştir.
News
