Türk bilim tarihinin önemli kurumlarından biri olan Kandilli Rasathanesi, 1 Temmuz 1911 tarihinden başlayarak, meteoroloji faktörlerinin sürekli ve sistematik bir biçimde ölçüm ve kaydına başladı. Kandilli Rasathanesi, 1868’de açılan Rasathane-i Amire’nin yenilenmiş biçimi olarak 1911’de Fatih Gökmen Hoca tarafından kuruldu.
Kandilli Rasathanesi’nin Türkiye’nin bilim tarihinde çok önemli bir yeri bulunmaktadır. 1868 yılında, dönemin Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz’in emri ile ‘Rasathane-i Amire’ adıyla kurulmuştur.
Rasathanenin amacı, özellikle İstanbul’u etkileyen depremler ve gökbilim olaylarına ilişkin gözlem ve bilgi üretmekti. Başlangıçta Pera (Beyoğlu)’da küçük bir binada faaliyet yürütmüştür.
21 Haziran 1910’da Fatin Gökmen’in müdürlüğe atanmasıyla kurum ciddi bir gelişim sürecine girmiştir. Gökmen, gözlemevinin kapsamını genişletmiş, modern astronomi ve sismoloji çalışmaları için altyapı oluşturmuştur. Bu dönemde, rasathane Boğaziçi’nde, bugün hâlen bulunduğu Kandilli sırtlarına taşınmıştır.
Kandilli Rasathanesi, 1 Temmuz 1911 tarihinde resmi olarak burada faaliyete geçmiştir. Rasathane yalnızca astronomi çalışmaları ile sınırlı kalmamış, Türkiye’nin ilk modern sismoloji merkezi de burada kurulmuştur.
20. yüzyıl boyunca Kandilli Rasathanesi, meteoroloji, zaman servisleri ve jeofizik gibi alanlarda da bilimsel hizmetler sunmuştur. Özellikle deprem gözlemleri, Türkiye’deki afet yönetimi sisteminin oluşumunda temel bir rol oynamıştır.
1982 yılında Boğaziçi Üniversitesi’ne bağlanan kurum, ‘Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’ ismini almıştır. Bu değişiklik ile birlikte, araştırma alanları daha da genişlemiştir.
Günümüzde Kandilli, deprem izleme ağları, tsunami erken uyarı sistemleri ve yer bilimleri araştırmalarıyla ulusal ve uluslararası çapta önemli bir merkez olarak faaliyet göstermektedir.
Kandilli Rasathanesi, kurulduğu günden beri Türkiye’de bilimin kurumsallaşmasına katkıda bulunmuş ve özellikle afet bilincinin oluşmasında öncü bir rol almıştır.
News
