13/06/1952 tarihli ve 5953 Sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun‘un 4/1/1961 tarihli ve 212 sayılı Kanun’un 1. maddesiyle değiştirilen 6. Maddesi Birinci fıkrası ile Yedinci fıkrasının ikinci cümlesinin Anayasa’ya aykırı olduklarına ve iptallerine 4/5/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Söz konusu iptal kararı 14 Haziran 2023 tarih ve 32221 sayılı Resmî Gazete’de yayınlandı.
Ankara 21. İş Mahkemesi adı geçen kanun maddelerinin Anayasa’nın 2., 5., 10., 11, 13. ve 48. maddelerine aykırılını ileri sürerek iptaline karar verilmesini talep etmişti.
Başvuru kararı ve eklerinin inceleyen Raportör Alparslan Koçak tarafından hazırlanan işin esasına ilişkin rapor, itiraz konusu kanun hükümleri, dayanılan ve ilgili görülen Anayasa kuralları ve bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgelerini inceledikten sonra söz konusu iptal kararını verdi.
Anayasa Mahkemesi Anayasa’ya aykırılık sorununu Anayasa’nın 35. Maddesi yönünden de incelemiştir.
Anayasa Mahkemesi aşağıdaki gerekçelere yer vermiştir.
“Anayasa’nın 35. maddesinde “Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. /Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir./ Mülkiyet hakkının kullanılması, toplum yararına aykırı olamaz” denilmektedir. Anayasa’nın anılan maddesiyle güvenceye bağlanan mülkiyet hakkı, ekonomik değer ifade eden ve parayla değerlendirilebilen her türlü mal varlığı hakkını kapsamaktadır.
İtiraz konusu kural, anılan Kanun kapsamında çalışan gazetecinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için gazetecilik mesleğinde en az beş yıl çalışmış olma şartını aramaktadır.
İş sözleşmesi ile işçi statüsünde çalışanların büyük bölümü 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak çalışmakla birlikte basın sektöründe çalışan gazetecilerin tabi olduğu 5953 sayılı kanun gibi özel iş kanunları da bulunmaktadır. Bu itibarla kıdem tazminatına esas kıdem süresi bakımından farklı kanun hükümlerine tabi olmakla birlikte iş sözleşmesiyle işçi statüsünde çalışan kişilerin karşılaştırma yapmaya müsait olacak şekilde benzer durumda oldukları açıktır.
Kıdem tazminatına esas kıdem süresine ilişkin olarak 4857 sayılı Kanun’a tabi olarak çalışan işçiler bakımından anılan Kanun’un 120. Maddesi uyarınca halen yürürlükte bulunan 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesi uyarınca bir yıl yeterli görülmüştür. Dolayısıyla basın sektöründe çalışan gazetecilerin kıdem süresinin beş olarak düzenlendiği gözetildiğinde kuralla 5953 sayılı Kanun’a tabi çalışan gazeteciler ile diğer kanunlara tabi çalışan işçiler arasında bir farklılığın yaratıldığı anlaşılmıştır.
Gazeteciler aleyhine kıdem süresinin beş yıl olarak belirlenmesi suretiyle genel olarak işçiler için öngörülen süreden daha uzun bir süre belirlenmesinin nesnel ve makul bir temele dayandığı söylenemez.
Açıklanan nedenlerle kural Anayasa’nın 10. ve 35. Maddelerine aykırıdır. İptali gerekir.
Kural, Anayasa’nın 10. ve 35. maddelerine aykırı görülerek iptal edildiğinden ayrıca Anayasa’nın 2., 5., 11. 13. ve 48. maddeleri yönünden incelenmemiştir.”
Anayasa Mahkemesi kararının tam metnine https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/06/20230614-6.pdf linkinden ulaşabilirsiniz:
Av. Ali Emre Deşat
News
